Έχει χορηγηθεί στους ανθρώπους το λάθος εμβόλιο;

*του Martin Kulldorff*

Τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές δείχνουν μείωση της θνησιμότητας από όλες τις αιτίες από τα εμβόλια φορέα αδενοϊού Covid (RR=0,37, 95%CI: 0,19-0,70), αλλά όχι από τα εμβόλια mRNA (RR=1,03, 95%CI 0,63-1,71).

Αυτή είναι η ετυμηγορία από μια νέα δανέζικη μελέτη της Δρ. Christine Benn και των συνεργατών της. Έχουν χορηγηθεί στους ανθρώπους εμβόλια που δεν έχουν αποτέλεσμα (Pfizer/Moderna) αντί για εμβόλια που έχουν αποτέλεσμα (AstraZeneca/Johnson & Johnson); Ας βάλουμε αυτή τη μελέτη στο πλαίσιο και, στη συνέχεια, ας εμβαθύνουμε στους αριθμούς.

Στην ιατρική, το χρυσό πρότυπο για την απόδειξη είναι οι τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές (RCT), καθώς αποφεύγουν την προκατάληψη της μελέτης υπέρ ή κατά του εμβολίου. Επιπλέον, το βασικό αποτέλεσμα είναι ο θάνατος. Αυτά τα εμβόλια σώζουν ζωές; Ως εκ τούτου, η μελέτη της Δανίας απαντά στη σωστή ερώτηση με τα σωστά δεδομένα.

Είναι η πρώτη μελέτη που το κάνει αυτό.

Όταν τα εμβόλια Pfizer και Moderna mRNA εγκρίθηκαν από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA), αυτή η απόφαση βασίστηκε σε RCTs. Οι RCT που υποβλήθηκαν στον FDA έδειξαν ότι τα εμβόλια μειώνουν τις συμπτωματικές λοιμώξεις Covid. Με τη στρατολόγηση κυρίως νεότερων και μεσήλικων ενηλίκων, οι οποίοι είναι απίθανο να πεθάνουν από Covid ανεξάρτητα από οτιδήποτε, οι μελέτες δεν σχεδιάστηκαν για να καθορίσουν εάν τα εμβόλια μειώνουν επίσης τη θνησιμότητα.

Αυτό θεωρήθηκε ως απόρροια, αν και μπορεί να είναι ή να μην είναι αλήθεια. Ούτε οι RCT σχεδιάστηκαν για να καθορίσουν εάν τα εμβόλια μειώνουν τη μετάδοση, αλλά αυτό είναι μια διαφορετική ιστορία για μια άλλη φορά.

Τα εμβόλια αναπτύχθηκαν για την Covid, αλλά για να αξιολογήσουμε σωστά ένα εμβόλιο, πρέπει να εξετάσουμε και τους θανάτους εκτός Covid. Υπάρχουν ανεπιθύμητες ενέργειες που οδηγούν σε θάνατο; Δεν θέλουμε ένα εμβόλιο που σώζει τις ζωές ορισμένων ανθρώπων, αλλά σκοτώνει ίσο αριθμό άλλων ανθρώπων. Μπορεί επίσης να υπάρχουν ακούσια οφέλη, όπως η τυχαία προστασία από άλλες λοιμώξεις. Για μια δίκαιη σύγκριση, αυτό θα πρέπει επίσης να είναι μέρος της εξίσωσης.

Ενώ κάθε μεμονωμένη RCT δεν ήταν σε θέση να προσδιορίσει εάν το εμβόλιο Covid μείωσε τη θνησιμότητα, οι RCT κατέγραψαν όλους τους θανάτους και για να αυξηθεί το μέγεθος του δείγματος, η μελέτη στη Δανία συγκεντρώνει πολλαπλές RCTs. Υπάρχουν δύο διαφορετικοί τύποι εμβολίων Covid, τα εμβόλια με φορέα αδενοϊού (AstraZeneca, Johnson & Johnson, Sputnik) και τα εμβόλια mRNA (Pfizer και Moderna) και έκαναν μία συγκεντρωτική ανάλυση για κάθε τύπο. Εδώ είναι τα αποτελέσματα:

Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι τα εμβόλια φορέα αδενοϊού μείωσαν τη θνησιμότητα. Για κάθε 100 θανάτους σε μη εμβολιασμένους, υπάρχουν μόνο 37 θάνατοι μεταξύ των εμβολιασμένων, με ένα διάστημα εμπιστοσύνης 95% από 19 έως 70 θανάτους. Αυτό το αποτέλεσμα προέρχεται από πέντε διαφορετικές RCT για τρία διαφορετικά εμβόλια, αλλά βασίζεται κυρίως στα εμβόλια AstraZeneca και Johnson & Johnson.

Για τα εμβόλια mRNA, από την άλλη πλευρά, δεν υπήρχαν ενδείξεις μείωσης της θνησιμότητας. Για κάθε 100 θανάτους μεταξύ των μη εμβολιασμένων, υπάρχουν 103 θάνατοι μεταξύ των εμβολιασμένων, με ένα διάστημα εμπιστοσύνης 95% από 63 έως 171 θανάτους. Δηλαδή, τα εμβόλια mRNA μπορεί να μειώσουν λίγο τη θνησιμότητα ή μπορεί να την αυξήσουν. Δεν ξέρουμε. Τα εμβόλια Pfizer και Moderna συνέβαλαν εξίσου σε αυτό το αποτέλεσμα, επομένως δεν υπάρχουν στοιχεία ότι το ένα είναι καλύτερο ή χειρότερο από το άλλο.

Ενώ η θνησιμότητα από όλες τις αιτίες είναι αυτό που έχει σημασία για τη δημόσια υγεία, υπάρχει επιστημονικό ενδιαφέρον να γνωρίζουμε πώς τα διαφορετικά εμβόλια επηρεάζουν διαφορετικούς τύπους θνησιμότητας. Οι Δανοί επιστήμονες επικοινώνησαν με τους ερευνητές των RCT για να λάβουν πληροφορίες σχετικά με το εάν κάθε θάνατος οφειλόταν σε Covid, καρδιαγγειακή νόσο, ατυχήματα ή άλλες αιτίες.

Για τα εμβόλια mRNA, υπήρξε μείωση στους θανάτους από Covid αλλά αύξηση στους καρδιαγγειακούς θανάτους, αλλά κανένα από τα δύο δεν ήταν στατιστικά σημαντικό. Έτσι, οποιοδήποτε αποτέλεσμα μπορεί να οφείλεται σε τυχαία πιθανότητα. Εναλλακτικά, τα εμβόλια μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο θανάτων από Covid, ενώ αυξάνουν τον κίνδυνο για καρδιαγγειακούς θανάτους. Δεν γνωρίζουμε και η Pfizer και η Moderna δεν σχεδίασαν τις RCT για να μας ενημερώσουν.

Για τα εμβόλια φορέα αδενοϊού, υπήρξαν στατιστικά σημαντικές μειώσεις τόσο στους θανάτους από Covid όσο και στους καρδιαγγειακούς θανάτους, απίθανο να οφείλονται σε τύχη. Μικρή μείωση σημειώθηκε και σε άλλους θανάτους, που μπορεί να οφείλεται σε τυχαίο γεγονός.

Η δύναμη της μελέτης της Δανίας είναι ότι βασίζεται σε τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές. Η κύρια αδυναμία είναι ότι ο χρόνος παρακολούθησης είναι σύντομος. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι κατασκευαστές τερμάτισαν τις κλινικές δοκιμές πρόωρα, αφού τα εμβόλια έλαβαν άδεια χρήσης έκτακτης ανάγκης.

Μια άλλη αδυναμία είναι ότι τα δεδομένα δεν μας επιτρέπουν να προσδιορίσουμε πώς αυτά τα αποτελέσματα μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία. Ενώ ο καθένας μπορεί να μολυνθεί, υπάρχει μεγαλύτερη από χίλιες φορές διαφορά στον κίνδυνο θανάτου από Covid μεταξύ των ηλικιωμένων και των νέων.

Τα εμβόλια μειώνουν κυρίως τους θανάτους σε ηλικιωμένους; Αυτή είναι μια λογική εικασία. Τι γίνεται με τους νεότερους; Δεν ξέρουμε. Για αυτό δεν φταίνε οι Δανοί ερευνητές. Έχουν κάνει εξαιρετική δουλειά εξάγοντας όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες από τις RCT που χρηματοδοτούνται από τη βιομηχανία.

Κάποιοι μπορεί να επικρίνουν τη μελέτη της Δανίας ότι δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί από ομοτίμους, αλλά αξιολογήθηκε. Έγινε κριτική από εμένα και αρκετούς συναδέλφους και όλοι μας έχουμε εμπειρία δεκαετιών με τέτοιου είδους μελέτες. Το ότι δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί από ομοτίμους ανώνυμους κριτές επιστημονικών περιοδικών είναι ασήμαντο.

Τα εμβόλια mRNA εγκρίθηκαν με βάση τη μείωση των συμπτωματικών λοιμώξεων αντί της θνησιμότητας. Το ότι η Pfizer και η Moderna δεν σχεδίασαν τις RCT τους για να καθορίσουν εάν τα εμβόλια μείωσαν τη θνησιμότητα είναι ασυγχώρητο, καθώς θα μπορούσαν εύκολα να το κάνουν.

Το ότι ο FDA παρόλα αυτά τα ενέκρινε για χρήση έκτακτης ανάγκης είναι κατανοητό. Πολλοί ηλικιωμένοι Αμερικανοί πέθαιναν από την Covid και έπρεπε να βασίσουν την απόφαση σε όποιες πληροφορίες ήταν διαθέσιμες εκείνη την εποχή.

Τώρα ξέρουμε περισσότερα. Εάν η Pfizer και η Moderna θέλουν να συνεχίσουν να πωλούν αυτά τα εμβόλια, θα πρέπει να απαιτήσουμε να πραγματοποιήσουν μια κατάλληλη τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή που να αποδεικνύει ότι τα εμβόλια μειώνουν τη θνησιμότητα.

Εξίσου σημαντικό, η κυβέρνηση, οι εταιρείες και τα πανεπιστήμια θα πρέπει να σταματήσουν να επιβάλλουν εμβόλια όταν οι τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές δείχνουν μηδενικό αποτέλεσμα για τη θνησιμότητα…