Η επιδημιολογία με βάση τα λύματα δεν επιτρέπει την πρόβλεψη της εξελικτικής δυναμικής της πανδημίας Omicron

*του Geert Vanden Bossche*

Διαφωνώ με τα συμπεράσματα μιας εργασίας που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Science of the Total Environment με τίτλο “Διαχείριση μιας εξελισσόμενης πανδημίας: Κρυπτική κυκλοφορία της παραλλαγής Delta κατά την άνοδο της Omicron” (https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S004896972202695X?via%3Dihub).

Αυτοί οι συγγραφείς τείνουν να πιστεύουν ότι η επιδημιολογία που βασίζεται στα λύματα σε συνδυασμό με τη μαθηματική μοντελοποίηση επιτρέπει την πραγματοποίηση προβλέψεων σχετικά με την εξελικτική δυναμική αυτής της πανδημίας:

“Σύμφωνα με το μοντέλο που αναπτύχθηκε, μπορεί να αναμένεται ότι τα επίπεδα Omicron θα μειωθούν μέχρι να εξαλειφθούν, ενώ η παραλλαγή Delta θα διατηρήσει την κρυπτική κυκλοφορία της. Εάν συμβεί αυτό, η αναφερόμενη κρυπτική κυκλοφορία μπορεί να οδηγήσει στην επανεμφάνιση ενός κύματος νοσηρότητας Δέλτα ή στην πιθανή δημιουργία μιας νέας απειλητικής παραλλαγής”.

Κάποιος θα πρέπει - εξ ορισμού - να είναι πάντα προσεκτικός και δύσπιστος σχετικά με τα συμπεράσματα και τις προβλέψεις που προτείνονται από επιστήμονες που δεν φαίνεται να έχουν μια εις βάθος κατανόηση της εμπλεκόμενης ανοσολογίας!

Οι παραλλαγές μπορούν να αντικαταστήσουν προηγούμενες παραλλαγές μόνο με την προϋπόθεση ότι έχουν υψηλότερο επίπεδο ΕΓΓΕΝΟΥΣ μολυσματικότητας! Δεν είναι επειδή η Omicron είναι εξαιρετικά μολυσματική στους εμβολιασμένους (δηλαδή, στη συντριπτική πλειοψηφία του εξαιρετικά εμβολιασμένου πληθυσμού, όπως ο πληθυσμός του Ισραήλ) ότι θα αντικαταστήσει τη Delta στα λύματα!

Έχει δημοσιευθεί ότι η μειωμένη ικανότητα εξουδετέρωσης των αντισωμάτων κατά της ακίδας (S) έχει ως αποτέλεσμα δυσανάλογα υψηλή δέσμευση μη εξουδετερωτικών αντισωμάτων με S-NTD (Ν-τερματικός τομέας της πρωτεΐνης S), γεγονός που εξηγεί την αυξημένη ευαισθησία των εμβολιασμένων σε λοίμωξη με την Omicron αλλά εμποδίζει την αποβολή (shedding) του ιού και την διαμόλυνση της Omicron σε μακρινά όργανα, συμπεριλαμβανομένου του κατώτερου αναπνευστικού και του γαστρεντερικού σωλήνα, μειώνοντας έτσι τη συχνότητα εμφάνισης σοβαρής νόσου στους εμβολιασμένους (…).

Έτσι, με άλλα λόγια, η μεσολαβούμενη από αντισώματα ενίσχυση της μόλυνσης από την Omicron στους εμβολιασμένους δεν μεταφράζεται σε ενισχυμένη αποβολή του ιού από τη γαστρεντερική οδό, η οποία είναι η κύρια πηγή μόλυνσης των λυμάτων. Από την άλλη πλευρά, η μειωμένη αποβολή στους εμβολιασμένους πιθανώς αντισταθμίζεται από την παρατεταμένη διάρκειά της λόγω καθυστέρησης στην κάθαρση του ιού (…).

Η επιλεκτική αποβολή της εξαιρετικά μολυσματικής Omicron στους εμβολιασμένους προκαλεί την ταχεία αύξηση των επιπέδων ανίχνευσης της Omicron στα λύματα και στη συνέχεια εξισορροπείται σε επίπεδα ανίχνευσης λυμάτων που είναι υψηλότερα από αυτά που παρατηρούνται για τη Delta.

Ωστόσο, καθώς η ποσότητα του ιού Omicron που αποβάλλεται από τη γαστρεντερική οδό των εμβολιασμένων δεν καθορίζεται από το επίπεδο μολυσματικότητας της Omicron σε αυτά τα εμβολιασμένα άτομα, αλλά από το ποσοστό του πληθυσμού που εμβολιάστηκε και επειδή η εγγενής μολυσματικότητα της Omicron είναι παρόμοια με εκείνη της Delta και επομένως, αποβάλλονται σε συγκρίσιμες ποσότητες από το μη εμβολιασμένο κλάσμα του πληθυσμού, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι – αν και αποβάλλεται σε κάπως υψηλότερη συγκέντρωση σε έναν εξαιρετικά εμβολιασμένο πληθυσμό – η παραλλαγή Omicron δεν αντικαθιστά την παραλλαγή Delta εκτός εάν ο πληθυσμός εμβολιαζόταν σε όλες τις ηλικιακές ομάδες (δηλαδή, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών).

Συνεπώς, η επιδημιολογία με βάση τα λύματα δεν παρέχει μια εικόνα σε πραγματικό χρόνο της ιογενούς μολυσματικότητας / μεταδοτικότητας σε πληθυσμούς με υψηλό εμβολιασμό, καθώς η ιογενής μολυσματική συμπεριφορά σε τέτοιους πληθυσμούς δεν καθορίζεται κυρίως από την εγγενή μολυσματικότητα της ιικής παραλλαγής, αλλά από τη μεσολαβούμενη από αντισώματα ενίσχυση της ιικής λοίμωξης στους εμβολιασμένους.

Συμπερασματικά, η παρακολούθηση των επιπέδων ανίχνευσης Delta και Omicron στα λύματα περιορίζει την παρακολούθηση των διαδεδομένων παραλλαγών σε ιό που αποβάλλεται από τη γαστρεντερική οδό και ως εκ τούτου αγνοεί τον μετριασμό της αποβολής που προκαλείται από αντισώματα. Επομένως, παραποιεί τις διαφορές στην ιογενή μολυσματικότητα, η οποία είναι γνωστό ότι είναι πολύ υψηλή για την Omicron σε έναν εξαιρετικά εμβολιασμένο πληθυσμό λόγω της εξαρτώμενης από τα αντισώματα ενίσχυσης της λοίμωξης στο επίπεδο της ανώτερης αναπνευστικής οδού.

Για άλλη μια φορά, η μαθηματική μοντελοποίηση μπορεί να είναι μια προκλητική και συναρπαστική άσκηση, αλλά πρέπει να θεωρείται εντελώς άχρηστη όταν οι ανοσολογικές υποθέσεις είναι εσφαλμένες. Υπονοεί αναπόφευκτα ότι η ουσία των προβλέψεων του μοντέλου θα είναι επίσης λανθασμένη. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ανοσολογική πίεση σε επίπεδο πληθυσμού στα αντισώματα που αναστέλλουν την διαλοίμωξη ανοίγει τώρα το δρόμο για την αναπαραγωγή παραλλαγών που δεν είναι μόνο εξαιρετικά μολυσματικές, αλλά και εξαιρετικά παθογόνες στους εμβολιασμένους.

Ωστόσο, σε αντίθεση με ό,τι πιστεύουν οι συγγραφείς αυτής της δημοσίευσης, αυτές οι νέες παραλλαγές δεν θα προκύψουν από προηγούμενες παραλλαγές της Delta. Η Delta δεν επιτρέπει σε υψηλά εμβολιασμένους πληθυσμούς (π.χ. τον ισραηλινό πληθυσμό) να ασκούν ανοσολογική πίεση στην ιική λοιμογόνο δύναμη, απλώς και μόνο επειδή δεν είναι πλήρως ανθεκτική στα δυνητικά εξουδετερωτικά αντι-RBD αντισώματα.

Λοιπόν, ξεχάστε τυχόν προβλέψεις που προέρχονται από τη μαθηματική μοντελοποίηση που – παρά την πολλή πολυπλοκότητα – αγνοεί εντελώς τον αντίκτυπο της ανοσολογικής πίεσης σε επίπεδο πληθυσμού στη μολυσματική συμπεριφορά του ιού. Τέτοιες προβλέψεις είναι, φυσικά, εντελώς άχρηστες όταν πρόκειται για την κατανόηση της εξελικτικής δυναμικής και της διαχείρισης μιας πανδημίας που έχει αλλάξει πλήρως τη φυσική της πορεία ως άμεση συνέπεια του μαζικού εμβολιασμού.