Η ιστορία των αντιιικών της γρίπης: Μέρος 4ο
"Στοιχειωμένοι" από συγγραφείς-φαντάσματα
*των Tom Jefferson και Carl Heneghan*
Τα νέα ότι ενημερώναμε την ανασκόπησή μας στο Cochrane κυκλοφόρησαν και τα μέσα έψαχναν για μια ιστορία που προσφερόταν να βοηθήσει. Έτσι, ρωτήσαμε τη Roche εάν θα μπορούσε να δημοσιοποιήσει τα δεδομένα από την ανασκόπηση των Kaiser et al., για να επαληθεύσει τα ευρήματα και να απαντήσει στο σχόλιο του Hayashi.
Τίποτα δεν προέκυψε από τη Roche, η οποία αργότερα χρησιμοποίησε την πρώιμη συμμετοχή των μέσων ενημέρωσης ως ένδειξη συνωμοσίας εναντίον της, όταν το μόνο που προσπαθούσαμε να κάνουμε, ήταν να φτάσουμε στα δεδομένα (βλ. παρακάτω).
Το επόμενο δράμα ήρθε το 2009, όταν χτύπησε το τηλέφωνο του Τομ και μια φωνή είπε: “Γεια σου, Δρ. Τζέφερσον, είμαι το άτομο που έγραψε τις δοκιμές Treanor και Nicholson”.
Ο Τομ έμεινε έκπληκτος και ζήτησε από αυτό το άτομο περισσότερες λεπτομέρειες. Είπε ότι “ένα πρακτορείο γραφής την είχε στρατολογήσει” και της έδωσε έτοιμους πίνακες δεδομένων, τους οποίους έπρεπε να χρησιμοποιήσει για να δημιουργήσει χειρόγραφα, γύρω από πολλά βασικά μηνύματα και τους συγκεντρωμένους πίνακες δεδομένων.
Περίπου αυτή την εποχή, οι περισσότεροι εκδότες θεώρησαν ότι η συγγραφή-φάντασμα στην ιατρική ήταν ένα μικρό πρόβλημα και σχετικά ασυνήθιστο. Ωστόσο, μια έρευνα του 2007 που συνέκρινε πρωτόκολλα και αντίστοιχες δημοσιεύσεις για 44 βιομηχανικές δοκιμές στη Δανία, βρήκε στοιχεία για την ύπαρξη συγγραφής-φαντάσματος στο 75% των μελετών. Σε 31 δοκιμές, οι συγγραφείς-φαντάσματα ήταν στατιστικολόγοι.
Το 2008, περαιτέρω στοιχεία βασισμένα σε δικαστικά έγγραφα που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια της αγωγής για τη ροφεκοξίμπη (θυμάστε το Vioxx;) έδειξαν ότι χειρόγραφα κλινικών δοκιμών που συντάχθηκαν από υπαλλήλους, αποδίδονταν συχνά σε ακαδημαϊκούς, που πληρώνονταν βασικά για να βάλουν τα ονόματά τους πρώτα στις μελέτες. Οι ακαδημαϊκοί επίσης συχνά δεν αποκάλυψαν τέτοια οικονομική υποστήριξη.
Επιπλέον, το 2009 η Wall Street Journal αποκάλυψε ότι η GlaxoSmithKline, οι δημιουργοί του Relenza, οργάνωσαν ένα “Friendly Ghostwriting Program” για το φάρμακο Paxil. Το “Case Study Publications for Peer Review”, CASPPER εν συντομία, ήταν κάτι σαν μόνιμο αστείο στην GSK, δεδομένου ότι ονόμασαν το πρόγραμμα από το φιλικό καρτούν φάντασμα.
Η έννοια των συγγραφέων-φαντασμάτων ταιριάζει με τις απαντήσεις των “συγγραφέων” της μελέτης του Kaiser που δεν έχουν δει ποτέ ολόκληρο το σύνολο δεδομένων. Ο Τομ βρήκε το όλο θέμα τόσο παράξενο, που αφού το συζήτησε με τους συν-συγγραφείς του, ζήτησε συμβουλές από τη Fiona Godlee, την Αρχισυντάκτρια του BMJ, ένα άτομο με κοινή λογική που γνώριζε.
Εκείνη την εποχή, το BMJ διέφερε από τα άλλα μεγάλα γενικά περιοδικά, καθώς δημοσίευαν πολύ λίγες δοκιμές που χρηματοδοτήθηκαν από τη βιομηχανία. Ωστόσο, αφού κοινοποιήσαμε τα email και τις πληροφορίες που είχαμε στην κατοχή μας, το BMJ προσφέρθηκε να συνεργαστεί με το ITN Channel 4 για να κάνει την έρευνα, ενώ εμείς έπρεπε να αποφασίσουμε τι θα κάνουμε στη συνέχεια.
Έγγραφα που δόθηκαν στο BMJ και στο Channel 4 News έδειξαν τι περιελάμβανε η δουλειά του ιατρικού συγγραφέα, πέρα από την απαίτηση να “γράφει ως φάντασμα”. Περιλάμβανε "επεξεργασίες πρωτότυπων άρθρων/συντακτικών/επιστολών" και "παραγωγή περιλήψεων, αφισών και διαφανειών για συνέδρια".
Οι υπάλληλοι της Adis “δέχονταν πίεση για να στείλουν τα μηνύματα”. Η έρευνα του BMJ αποκάλυψε ότι έπρεπε “να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι το Tamiflu ήταν η απάντηση”. Η Roche αρνήθηκε ότι άσκησε ποτέ πίεση στους συγγραφείς να συμπεριλάβουν συγκεκριμένα μηνύματα. Ναι, ναι… Όμως, όπως αποδείχθηκε, ο Δρ. Sinclair είχε γράψει σχεδόν κάθε φυλλάδιο, μελέτη, διαφημιστικό και αφίσα που διαφήμιζε το Tamiflu, κάτι που έγινε πιο ξεκάθαρο καθώς προχωρούσε η έρευνα του BMJ.
Μέρος της έρευνας του BMJ από την Deborah Cohen αμφισβήτησε ποιος συνέλαβε το όλο έργο. Ο Kaiser απάντησε στο email του ότι:
“Η αρχική ιδέα, η κύρια ερώτηση, η επιλογή των δημοσιευμένων και αδημοσίευτων μελετών και ο σχεδιασμός της ανάλυσης έχουν εκπονηθεί από τον Fred [Hayden] και από εμένα.
Ωστόσο, το BMJ ανέφερε ότι η Roche είχε ήδη παρουσιάσει την ιδέα σε ένα φυλλάδιο ερευνητή από το 2000.
“Το σύνολο δεδομένων για την ανάλυση Kaiser δημιουργήθηκε δύο χρόνια πριν η εργασία γίνει αποδεκτή για δημοσίευση το 2002. Η Roche είχε συλλάβει την ιδέα μέχρι τον Δεκέμβριο του 2000. Ένα φυλλάδιο ερευνητή της Roche από τον Ιούνιο του 2009 περιλαμβάνει έναν πίνακα “Σύνοψη δευτερογενών ασθενειών που σχετίζονται με τη χρήση αντιβιοτικών (ΙΤΤΙ Πληθυσμός, Δεξαμενή Μελετών)”. Το σύνολο δεδομένων χρονολογείται στις 18 Δεκεμβρίου 2000 και είναι το ίδιο με αυτό που περιλαμβάνεται στην ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε στα Αρχεία το 2003. Περιλάμβανε τις δοκιμές: "M76001, WV15670, WV15671, WV15707, WV15730, WV15812, WV115819, W25819".
Η επιχορήγηση μας για την ενημέρωση της αναθεώρησης είχε ημερομηνία λήξης στις 31 Δεκεμβρίου 2009, επομένως, με δύο μήνες να απομένουν, επικεντρωθήκαμε στην προσπάθεια λήψης των δεδομένων από τις οκτώ αδημοσίευτες δοκιμές του Kaiser. Λέμε οκτώ επειδή, σε εκείνο το στάδιο, ακόμα πιστεύαμε ότι οι δύο δοκιμές που δημοσιεύθηκαν το 2000 (Treanor et al. και Nicholson et al.) ήταν εντάξει, αφού υποβλήθηκαν σε αξιολόγηση από ομοτίμους.
Εκείνη την εποχή, ο Τομ μίλησε με τον ανταποκριτή υγείας του Channel 4, Tom Clarke, ο οποίος θεώρησε ότι το Channel 4 News θα μπορούσε να λάβει τα δεδομένα. Ο παραγωγός Philip Carter επικοινώνησε με το γραφείο Τύπου της Roche και εξήγησε “ότι ο Kaiser και ο Hayden είχαν προτείνει στον Jefferson να επικοινωνήσει με τη Roche, καθώς δεν μπορούσαν να εντοπίσουν τα σχετικά αρχεία”.
Σε μια επιστολή του 2009 προς το BMJ, ο James Smith, διεθνής ιατρικός ηγέτης για το Tamiflu, είπε ότι:
“Ανησυχούσαν που η ομάδα αναθεώρησης του Cochrane, με επικεφαλής τον Δρ. Τ. Τζέφερσον, επέλεξε να δώσει συνέχεια στις έρευνές της μέσω μιας τηλεοπτικής εταιρείας, αντί να προσεγγίσει τον κατασκευαστή απευθείας και να λάβει τα δεδομένα στο πλαίσιο μιας τυπικής συμφωνίας — μια κίνηση που αμφισβητούσε εάν τα κίνητρα για τις έρευνες ήταν πραγματικά για σαφήνεια και επιστημονική επικύρωση”.
Οι έρευνες των δημοφιλών και επιστημονικών μέσων ενημέρωσης ήταν σε εξέλιξη και η Roche ένιωθε τη πίεση. Δεν θα αργούσαν να κάνουν την πρώτη κίνηση για να προσφέρουν τα δεδομένα Kaiser - εντάξει, τουλάχιστον μερικά από αυτά.
