*του Adam Cifu, MD*
Διάβασα ένα άρθρο στους New York Times, “Οι επιστήμονες δεν συμφωνούν για το τι προκαλεί την παχυσαρκία, αλλά ξέρουν τι δεν την προκαλεί”, μερικές φορές πριν καταλάβω τι με ενόχλησε σε αυτό.
Πρώτα λίγο ιστορικό, που διατυπώθηκε πολύ καλά στο άρθρο. Επί του παρόντος, περίπου το 40% των Αμερικανών είναι παχύσαρκοι, που ορίζεται ως δείκτης μάζας σώματος > 30 [1]. Αυτό το ποσοστό έχει αυξηθεί πάρα πολύ τα τελευταία 40 χρόνια. Ακολουθεί ένα αντιπροσωπευτικό γράφημα από το NIH:
Οι χάρτες των CDC των ΗΠΑ που ακολουθούν τα αυξανόμενα ποσοστά παχυσαρκίας σε κάθε πολιτεία την τελευταία δεκαετία είναι τρομακτικοί. Η παχυσαρκία συνδέεται στενά με πολλές από τις ασθένειες που αντιμετωπίζουμε στην ιατρική. Ο αυξημένος κίνδυνος θανάτου από COVID σε άτομα με παχυσαρκία ήταν απροσδόκητος και εντυπωσιακός.
Το άρθρο των NYT υπαινίχτηκε εξαιρετικά σημεία σχετικά με ορισμένα πράγματα που σχετίζονται και δεν σχετίζονται με τα αυξανόμενα ποσοστά παχυσαρκίας. Οι τιμές σχετίζονται σίγουρα με τις αλλαγές στον τρόπο ζωής και διατροφής. Είμαστε πιο καθιστοί. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο πώς είναι σχεδιασμένος ο ανθρωποκαινικός μας κόσμος. Αν και μεγάλο μέρος της φυσιολογίας δεν είναι κατανοητό, φαίνεται ξεκάθαρο ότι τα συνθετικά και βαριά επεξεργασμένα τρόφιμα που γεμίζουν τα καταστήματά μας, συχνά με τιμές κάτω από τις φρέσκες και μη επεξεργασμένες επιλογές, καθιστούν ευκολότερο το να βάλουμε και πιο δύσκολο το να χάσουμε βάρος.
Έπειτα, υπάρχουν πράγματα που γνωρίζουμε ότι δεν ευθύνονται για την αύξηση του βάρους μας. Γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι δεν έχουν αλλάξει. Δεν μεταβολίζουμε το φαγητό διαφορετικά και δεν έχουμε χάσει τη δύναμη της θέλησης. Με βάση τα δημοφιλή μέσα ενημέρωσης που βλέπω και τους καταλόγους που επιβαρύνουν τον μεταφορέα αλληλογραφίας μου, δεν νομίζω ότι έχουμε γίνει πολύ πιο άνετοι με μια ποικιλία τύπων σώματος. Οι αστέρες του κινηματογράφου παραμένουν απίστευτα αδύνατοι.
Με τι δυσκολεύτηκα σε αυτό το άρθρο; Ήταν ότι μια πολιτική κλίση, αυτή που είναι αυτή τη στιγμή η πιο αποδεκτή, ήταν αυτή που οδήγησε εντελώς την εστίαση των πραγμάτων. Χαρακτηριστήκαμε ως θύματα της βιομηχανίας τροφίμων, ανίκανοι να αντισταθούμε. Είμαστε υποτίθεται αναγκασμένοι να χρησιμοποιούμε το UberEATS, χωρίς καν να σηκωθούμε από τους υπολογιστές μας, Έχουμε παραλύσει από την έλλειψη πεζοδρομίων και την εύκολη πρόσβαση στην επιμερισμένη οδήγηση.
Οι γιατροί, οι ερευνητές, οι γονείς και οι άνθρωποι θα πρέπει να μπορούν να έχουν δύο αντιφατικές σκέψεις. Έχει γίνει πολύ πιο εύκολο να πάρεις βάρος. Υπάρχουν πολλές δυνάμεις, μερικές εντελώς καταστροφικές, που εργάζονται για να μας εθίσουν σε έξοχα κατασκευασμένα “φαγώσιμα”, που οι παππούδες μας δεν θα αναγνώριζαν καν. Ωστόσο, μπορούμε να αναγνωρίσουμε ότι δεν είμαστε αβοήθητοι. Όπως ανέφερε το άρθρο των Times:
“Κανένας συνομιλητής δεν υποστήριξε ότι οι άνθρωποι έχασαν συλλογικά τη δύναμη της θέλησης γύρω στη δεκαετία του 1980, όταν τα ποσοστά παχυσαρκίας απογειώθηκαν, πρώτα σε χώρες υψηλού εισοδήματος και μετά σε μεγάλο μέρος του υπόλοιπου κόσμου. Κανένας επιστήμονας δεν είπε ότι τα γονίδιά μας άλλαξαν σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα”.
Μπορούμε ταυτόχρονα να εργαστούμε ενάντια στις δυνάμεις και τα σχέδια που μας οδήγησαν στο να πάρουμε βάρος, ενώ παράλληλα εργαζόμαστε για πιο υγιεινούς τρόπους ζωής που μπορούν να επιτευχθούν σήμερα. Μπορούμε να αναπτύξουμε καλύτερες ιατρικές και χειρουργικές θεραπείες για την παχυσαρκία, χωρίς να ντροπιάζουμε τους ανθρώπους που τις χρειάζονται. Μπορούμε να αποφύγουμε να δούμε τα προβλήματα μέσα από ένα κοινωνικό πρίσμα που μας επιτρέπει να ερμηνεύσουμε τα γεγονότα μόνο με έναν τρόπο.
1 Σε μετρικές μονάδες: ΔΜΣ = βάρος (kg) ÷ ύψος2 (μέτρα). Σε μονάδες ΗΠΑ: ΔΜΣ = βάρος (λίβρες) ÷ ύψος2 (ίντσες) * 703.