Ποιοι είναι "Αυτοί";
Υπάρχει μια μικρή ομάδα που ελέγχει τον κόσμο;
*του Naked Emperor*
Πριν ξεκινήσω, πρέπει να ομολογήσω ότι δεν έχω διεισδύσει στην λέσχη Bilderberg και επομένως δεν έχω μια λίστα με τους πιο ισχυρούς ανθρώπους στον κόσμο, αν αυτό περιμένατε!
Αλλά το ερώτημα, ποιοι είναι “Αυτοί” είναι, φυσικά, ενδιαφέρον. Το "Αυτοί" χρησιμοποιείται ξανά και ξανά όταν συζητάμε ή εξετάζουμε τις αιτίες ενός προβλήματος - πολύ συχνά σε θέματα που θα μπορούσαν να περιγραφούν ως "θεωρίες συνωμοσίας". “Αυτοί εκαναν αυτό ή εκείνο”, “Αυτοί θέλουν τον άνθρωπό τους στην εξουσία”, “Αυτοί διαλύουν την οικονομία” κλπ. Αλλά ποιοι είναι “Αυτοί” και υπάρχουν ή είναι απλώς αποκύημα της φαντασίας μας; Είναι απλώς ένας εύκολος ή νωχελικός τρόπος να μεταθέσουμε την ευθύνη σε κάτι που δεν καταλαβαίνουμε καλά;
Ένας τρόπος για να εξεταστεί αυτό το πρόβλημα είναι μέσω της επιστήμης της πολυπλοκότητας και αυτό το άρθρο βασίζεται σε μια ομιλία στο TED πριν από δέκα χρόνια, που ονομάζεται “Ποιος ελέγχει τον κόσμο;”.
“Ξοδεύουμε δισεκατομμύρια δολάρια προσπαθώντας να κατανοήσουμε την προέλευση του σύμπαντος, ενώ ακόμα δεν καταλαβαίνουμε τις συνθήκες για μια σταθερή κοινωνία, μια λειτουργική οικονομία ή ειρήνη”. - D. Hebing
Ο James Glattfelder, ένας φυσικός, αποφάσισε να εξετάσει το διασυνδεδεμένο σύστημά μας μετά το τελευταίο οικονομικό κραχ. Ήθελε να δει αν η θεωρία της πολυπλοκότητας μπορούσε να εξηγήσει πώς λειτουργούσε η παγκόσμια οικονομία. Υπάρχει μια μικρή ομάδα ελίτ που συζητά τι θα συμβεί και μοιράζει παραγγελίες ή το διασυνδεδεμένο σύστημα είναι κάτι περισσότερο από το άθροισμα των μερών του; Είναι περισσότερο σαν ένα σμήνος ψαρονιών, όπου κάθε πουλί κινείται σε σχηματισμό με ολόκληρο το σμήνος αλλά χωρίς να ελέγχεται εν γνώσει του;
Ένα ενδιαφέρον γεγονός σχετικά τα ψαρόνια είναι ότι είναι τα μόνα είδη πουλιών που το κάνουν αυτό, αλλά αυτό είναι για άλλη ανάρτηση…
Η τυπική φυσική δυσκολεύεται πολύ να εξηγήσει πολύπλοκα συστήματα, γιατί συχνά, αυτό που μοιάζει με πολύπλοκη συμπεριφορά, είναι στην πραγματικότητα το αποτέλεσμα πολύ απλών κανόνων αλληλεπίδρασης.
Έτσι, τώρα είναι άσκοπο να εξετάζουμε τις εξισώσεις, αλλά αντίθετα θα πρέπει να κοιτάξουμε την αλληλεπίδραση μέσα στο σύστημα.
Ένα από τα συναρπαστικά πράγματα για τα πολύπλοκα συστήματα είναι κάτι που ονομάζεται “Ανάδυση”. Η εξέταση των επιμέρους τμημάτων του συστήματος δεν μπορεί να εξηγήσει τη συμπεριφορά που παρατηρείται στο σύνολο.
Ένα εξαιρετικό παράδειγμα αυτού είναι ένας “καθεδρικός ναός” τερμιτών. Παρατηρώντας απλώς έναν μεμονωμένο τερμίτη, δεν θα μπορέσετε ποτέ να καταλάβετε πώς δημιουργείται μία από αυτές τις δομές. Όσο και αν εμβαθύνετε στον εγκέφαλο ενός τερμίτη, δεν θα βρείτε ποτέ την απάντηση. Ποιος ελέγχει, ποιος δίνει τις εντολές; Η απάντηση είναι κανείς και όλοι ταυτόχρονα. Αλλά μελετώντας πώς αλληλεπιδρούν οι τερμίτες, μπορούμε να πάρουμε μια καλύτερη ιδέα για το τι συμβαίνει.
Επομένως, τα δίκτυα είναι εξαιρετικές αναπαραστάσεις πολύπλοκων συστημάτων. Ο κος Glattfelder και οι συνάδελφοί του ήθελαν να αναλύσουν τα οικονομικά δίκτυα και τελικά το δίκτυο του παγκόσμιου εταιρικού ελέγχου.
Για να γίνει αυτό, εξέτασαν τα δίκτυα ιδιοκτησίας. Όλα τα δίκτυα έχουν κόμβους και συνδέσμους και σε αυτήν την ανάλυση κάθε κόμβος ήταν μια εταιρεία με κάθε σύνδεσμο να είναι το ποσοστό ιδιοκτησίας.
Άρα, ο μέτοχος Α κατέχει το X% των μετοχών της εταιρείας Β και του εκχωρήθηκε επίσης μια αξία με βάση τα λειτουργικά έσοδα.
Βρήκαν μια σειρά από μοτίβα, μερικά από τα οποία επισημαίνονται παρακάτω.
Αυτά τα δίκτυα ιδιοκτησίας συνδέονται άμεσα με τον έλεγχο και σας λένε ποιοι είναι οι βασικοί παίκτες και εάν είναι διασυνδεδεμένοι.
Οι απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις έχουν επιπτώσεις στον συστημικό κίνδυνο. Όσο μεγαλύτερη είναι η συγκέντρωση ισχύος, τόσο πιο ευάλωτο είναι το σύστημα. Τρανό παράδειγμα αυτού είναι το τραπεζικό σύστημα. Το στρες μπορεί να ρέει μέσα από το σύστημα σαν μια επιδημία, με αποτέλεσμα πολιτικές “πολύ μεγάλες για να αποτύχουν”.
Για να ανακαλύψουν ποιος ελέγχει τον κόσμο, ξεκίνησαν με μια βάση δεδομένων 13 εκατομμυρίων σχέσεων ιδιοκτησίας από το 2007. Καθώς πρόκειται για πολλά δεδομένα, εστίασαν σε διεθνείς εταιρείες (TNC), εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε περισσότερες από μία χώρες. Βρήκαν 43.000 TNC και δημιούργησαν ένα δίκτυο εξετάζοντας τους μετόχους της TNC, τόσο ανάντη όσο και κατάντη. Το δίκτυο κατέληξε να έχει 600.000 κόμβους και 1 εκατομμύριο συνδέσμους.
Το δίκτυο ήταν δομημένο με μια περιφέρεια και ένα κέντρο. Το κέντρο περιείχε το 75% όλων των παικτών.
Το κέντρο περιείχε επίσης έναν μικροσκοπικό, κυρίαρχο πυρήνα, αποτελούμενο από εταιρείες υψηλής διασύνδεσης.
Το 36% των TNC βρίσκονται στο κέντρο, αλλά αποτελούν το 95% των συνολικών εσόδων λειτουργίας όλων των TNC.
Πώς επηρεάζει αυτή η δομή τον έλεγχο; Λοιπόν, η ιδιοκτησία δίνει δικαιώματα ψήφου και επομένως μπόρεσαν να εξετάσουν τον έλεγχο της αξίας των TNC. Στη συνέχεια, θα μπορούσαν να εκχωρήσουν έναν βαθμό επιρροής σε κάθε μέτοχο και τελικά να εξετάσουν τη ροή ελέγχου σε ολόκληρο το δίκτυο.
Μετά από λίγους υπολογισμούς για να εξετάσουν τον έλεγχο του δικτύου, διαπίστωσαν ότι 737 κορυφαίοι μέτοχοι έχουν τη δυνατότητα να ελέγχουν το 80% της αξίας των TNC. Αυτοί οι 737 κορυφαίοι παίκτες αντιπροσωπεύουν το 0,123% και περιλαμβάνουν κυρίως χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στις ΗΠΑ και στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ακόμη πιο συγκλονιστικό, 146 μέτοχοι έχουν τη δυνατότητα να ελέγχουν το 40% της αξίας των TNC. Αυτό αντιπροσωπεύει 0,024%.
Το συμπέρασμα ήταν ότι το επίπεδο ελέγχου είναι ακραίο και είναι πολύ πιθανό να θέσει σε συστημικό κίνδυνο την παγκόσμια οικονομία…
Πιστεύεται ότι αυτή η δομή δικτύου είναι μια αναδυόμενη ιδιότητα και επομένως το αποτέλεσμα της αυτο-οργάνωσης. Εξαρτάται από τους κανόνες αλληλεπίδρασης μέσα στο σύστημα.
Φαίνεται, λοιπόν, ότι υπάρχουν πραγματικά “Αυτοί” που επιβάλλουν τον έλεγχό τους στον κόσμο, αλλά είναι πολύ πιθανό αυτό να είναι ένα αναδυόμενο φαινόμενο. Αυτό σημαίνει ότι “Αυτοί” δεν δημιουργούν τη δομή από πάνω προς τα κάτω, αλλά αναδύονται, σύμφωνα με τους νόμους της φύσης, μέσω ενός συστήματος από κάτω προς τα πάνω.
Ή ίσως είναι σαν τη συνείδηση και τον εγκέφαλο. Κοιτάζοντας το άθροισμα των τμημάτων του εγκεφάλου, δεν υπάρχουν ενδείξεις για το τι είναι η συνείδηση ή από πού προέρχεται. Μόλις ο εγκέφαλος πετύχει μια ορισμένη πολυπλοκότητα, αναδύεται η συνείδηση. Αλλά μόλις εμφανιστεί αυτή η συνείδηση, είναι σε θέση να ελέγξει τον εγκέφαλο. Εδώ λοιπόν βλέπουμε και ένα φαινόμενο από κάτω προς τα πάνω, αναδυόμενο που τελικά ελέγχει το ίδιο το πράγμα που το δημιούργησε, σε μια ιεραρχία από πάνω προς τα κάτω. Υποψιάζομαι ότι αυτό μπορεί να είναι πιο κοντά στην αλήθεια ως προς το πώς “Αυτοί” που προσδιορίστηκαν παραπάνω, επιβάλλουν τον έλεγχό τους.
Τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτήν την ανάλυση υπήρχαν πριν από 15 χρόνια, επομένως μια ενημερωμένη έκδοση θα ήταν ενδιαφέρον να τη δούμε. Υποθέτω ότι ακόμα λιγότεροι μέτοχοι θα έχουν τον έλεγχο της αξίας των TNC και αυτό πιθανότατα προκαλεί μεγάλο μέρος του συστημικού κινδύνου που βιώνουμε σήμερα.