Είναι πραγματικά καλός ο καφές για εσάς;
Ωφέλιμο ρόφημα ή μία κακή συνήθεια;
*του Dr. Pak Androulakis-Korakakis*
Ξέρω, ξέρω… Πώς τολμάμε να θέσουμε το ερώτημα εάν το καλύτερο ρόφημα στον κόσμο είναι καλό για την υγεία μας; Εξάλλου, πολλοί από εμάς θα προτιμούσαμε να ζούμε σε μακάρια άγνοια, παρά να αφήσουμε κάτω τα φλιτζάνια μας και να επιλέξουμε μια εναλλακτική. Ωστόσο, ως επιστήμονες, πρέπει να υπακούμε στον κώδικα δεοντολογίας, ο οποίος δηλώνει ρητά ότι “πρέπει πάντα να προσπαθούμε να πλησιάζουμε στην αντικειμενική αλήθεια, ανεξάρτητα από τις προσωπικές μας προκαταλήψεις”.
Τούτου λεχθέντος, εάν πολλοί από εμάς θέλουμε να συνεχίσουμε να πίνουμε καφέ για το υπόλοιπο της ζωής μας, θα είναι μάλλον σοφό να βεβαιωθούμε ότι δεν συντομεύει τη ζωή μας…
Και ποιο καλύτερο μέρος για να αναζητήσετε απαντήσεις από την ανασκόπηση-ομπρέλα του 2017 των μετα-αναλύσεων από τους Poole et al, η οποία εξέτασε την “κατανάλωση καφέ και την υγεία”;
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι, σε αντίθεση με μια συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση, μια ανασκόπηση ομπρέλα των μετα-αναλύσεων φαίνεται να επανεξετάζει το τρέχον σύνολο των μετα-αναλυτικών στοιχείων για ένα συγκεκριμένο θέμα. Φανταστείτε ότι προσπαθείτε να κατανοήσετε όλα όσα έχουν μελετηθεί σχετικά με τις επιπτώσεις του καφέ στην υγεία. Αντί να εμβαθύνουμε σε κάθε μεμονωμένη συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση εκεί έξω, μια ανασκόπηση ομπρέλα συγκεντρώνει όλες τις συστηματικές ανασκοπήσεις και μετα-αναλύσεις, δίνοντάς μας μια πολύ πιο ολοκληρωμένη επισκόπηση της τρέχουσας κατάστασης της βιβλιογραφίας για τον καφέ και την υγεία, ενώ επισημαίνει τυχόν τομείς όπου τα αποδεικτικά στοιχεία ενδέχεται να λείπουν ή να είναι ασυνεπή.
Αρκετά όμως για τις ομπρέλες και τις αναλύσεις. Πάμε στο θέμα!
Μετά από αναζήτηση μιας πληθώρας βάσεων δεδομένων και ταξινόμηση μελετών με βάση τα κριτήρια ένταξής τους, οι Poole et al κατέληξαν να περιλαμβάνουν σχεδόν 220 μετα-αναλύσεις, που κάλυψαν πάνω από 70 μοναδικά αποτελέσματα υγείας στην τελική τους ανάλυση.
Τα αποτελέσματα;
Η κατανάλωση καφέ συσχετίστηκε κυρίως με θετικά αποτελέσματα για την υγεία, παρά με επιβλαβή! Οι πιο σημαντικές μειώσεις του σχετικού κινδύνου παρατηρήθηκαν σε ημερήσιους ρυθμούς κατανάλωσης τριών έως τεσσάρων φλιτζανιών για αποτελέσματα συμπεριλαμβανομένων της θνησιμότητας από όλες τις αιτίες και της καρδιαγγειακής θνησιμότητας. Είναι ενδιαφέρον ότι όταν συγκρίνουμε την υψηλή με την χαμηλή πρόσληψη καφέ, οι υψηλές προσλήψεις έδειξαν μείωση κατά 18% στον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.
Πιο συγκεκριμένα, η κατανάλωση καφέ συνδέθηκε με χαμηλότερο κίνδυνο διαφόρων καταστάσεων υγείας σε διάφορες κατηγορίες, συμπεριλαμβανομένων συγκεκριμένων τύπων καρκίνου (πχ. καρκίνος προστάτη, δέρματος και ήπατος), καρδιαγγειακές παθήσεις και μεταβολικές και ηπατικές παθήσεις (διαβήτης τύπου 2, μεταβολικό σύνδρομο, καρκίνο του ήπατος), με τα οφέλη να είναι πιο αξιοσημείωτα για τις ηπατικές παθήσεις. Επιπλέον, η πρόσληψη καφέ συσχετίστηκε με μειωμένους κινδύνους νευρολογικών ασθενειών, όπως η νόσος του Πάρκινσον, η νόσος του Αλτσχάιμερ και η κατάθλιψη, με τα βέλτιστα οφέλη να παρατηρούνται σε μέτρια επίπεδα κατανάλωσης.
Το εκπληκτικό ήταν ότι η κατανάλωση καφέ χωρίς καφεΐνη συνδέθηκε επίσης με τα περισσότερα από τα οφέλη για την υγεία που συνδέονται με τον κανονικό καφέ, μια σίγουρη νίκη για όσους δεν είναι μεγάλοι θαυμαστές της καφεΐνης, αλλά εξακολουθεί να τους αρέσει ο καφές τους.
Όσον αφορά τους πιθανούς κινδύνους, ο Poole και οι συνεργάτες του εντόπισαν ορισμένους πιθανούς κινδύνους για την κατανάλωση καφέ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά αυτοί στις περισσότερες των περιπτώσεων εξαφανίστηκαν μετά την προσαρμογή για το κάπνισμα.
Λοιπόν, αυτά τα ευρήματα είναι υπέροχα και όλα αυτά, αλλά τι εξηγεί τα πιθανά οφέλη του καφέ για την υγεία; Μήπως οι άνθρωποι που πίνουν καφέ είναι απλώς πιο υγιείς συνολικά και ο καφές δεν έχει καμία σχέση με αυτό;
Τα αποτελέσματα αυτής της ανασκόπησης - ομπρέλας μπορούν πιθανώς να εξηγηθούν από το γεγονός ότι ο καφές είναι πλούσιος σε βιοδραστικές ενώσεις (πχ.: χλωρογενικό οξύ) και διτερπένια (πχ.: καφεστόλη και καβεόλη), τα οποία είναι γνωστά για τις αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές τους. Στην πραγματικότητα, ο καφές διαπιστώνεται σταθερά ότι είναι η κύρια πηγή αντιοξειδωτικών στην ανθρώπινη διατροφή σχεδόν παντού όπου καταναλώνεται, αντιπροσωπεύοντας συχνά πάνω από το ήμισυ της συνολικής περιεκτικότητας σε αντιοξειδωτικά στις δίαιτες σε όλο τον κόσμο. Επιπλέον, η καφεΐνη στον καφέ μπορεί να βελτιώσει τη γνωστική λειτουργία και τη διάθεση και να έχει μια συνολική θετική επίδραση στον εγκέφαλο. Πάρτε την τελευταία φράση με λίγο προσοχή, καθώς η περιεκτικότητα σε καφεΐνη του καφέ δεν φαίνεται να είναι ο κύριος παράγοντας στα οφέλη που έχει να προσφέρει για την υγεία.
Οπότε ναι, ο καφές δεν είναι καλός μόνο στην κατανάλωση, είναι πραγματικά κάπως καλός για εμάς!
Συνολικά, η κατανάλωση 3-4 φλιτζανιών ντεκαφεϊνέ ή κανονικού καφέ την ημέρα φαίνεται να είναι μια σταθερή προσέγγιση, όχι μόνο για να απολαμβάνετε άφθονο καφέ, αλλά και για να λαμβάνετε τα περισσότερα από τα οφέλη για την υγεία που μπορεί αυτός να προσφέρει.
